Mechanizmy ustalania cen produktów na rynku farmaceutycznym

Abstrakt

Rynek farmaceutyczny cechuje się istnieniem regulacji państwowych ograniczających jego swobodę rynkową i jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów gospodarki na całym świecie.

Czynniki, które mają realny wpływ na ustalanie cen leków można pogrupować na trzy kategorie: czynniki medyczne, czynniki ekonomiczne, czynniki polityczne i środowiskowe. W grupie czynników medycznych wyróżnić można ochronę patentową, koszt wytworzenia leku oraz wartość leku. Do czynników ekonomicznych, biorących pod uwagę aspekt konkurencyjności rynkowej firm, zalicza się: wielkość producenta, charakter firmy - czy jest to jednostka badawcza czy firma farmaceutyczna, zwrot z inwestycji - efektywność wykorzystania nakładów w celu osiągnięcia zysków (return on investment, ROI), rentowność podmiotu. Pozostała grupa czynników (środowiskowe oraz polityczne) odnoszą się głównie do krajowych regulacji prawnych. Związane są m.in. z systemem rejestracji dopuszczenia do obrotu, czy systemem refundacyjnym, który określa czy i w jaki sposób leki są finansowane ze środków publicznych.

Przynależność do Unii Europejskiej wymusza na wszystkich państwach członkowskich, podejmowanie decyzji refundacyjnych według tak zwanej dyrektywy przejrzystości. Związana jest ona z obowiązkiem uzasadniania podjętych decyzji oraz powoływaniu się na obiektywnych przesłankach. Agencja Oceny Technologii Medycznej formułując rekomendacje bierze pod uwagę czynniki tj. korzyści terapeutyczne, korzyści dla pacjenta, opłacalność, wpływ na budżet.