Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich w Polsce w polityce Unii Europejskiej w perspektywach finansowych na lata 2007–2013 i 2014–2020
Abstrakt
Celem głównym artykułu była ocena wpływu doboru celów i ich realizacji w ramach wspólnej polityki rolnej oraz polityki spójności na rozwój obszarów wiejskich z perspektywy realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju. Skoncentrowano się na dwóch kluczowych zagadnieniach: ocenie efektów realizacji WPR i polityki spójności na obszarach wiejskich w latach 2007–2013 oraz ocenie spójności i komplementarności instrumentów wpływających na rozwój obszarów wiejskich wdrażanych w ramach WPR i polityki spójności w okresie programowania 2014–2020.
Bibliografia
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (2017), Efekty wsparcia udzielanego przez ARiMR z unijnych programów pomocowych, http://www.arimr.gov.pl/programy-2002-2013/efekty-unijnej-pomocy-udzielanej-przez-arimr.html (datadostępu 13.03.2017).
Dane ARiMR dotyczące Działania 214: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (2017), Pomoc unijna, Wdrażane programy i działania – Dane liczbowe, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013, Program rolnośrodowiskowy (stan na dzień 31.12.2015r.), http://www.arimr.gov.pl/fileadmin/pliki/wdrazane_programy_sprawozdania/PROW_2007–2013/Rolnosrodowiskowe_/27012016_Rolnosrodowiskowe_7-13.pdf (data dostępu 13.03.2017).
Dane ARiMR dotyczące Działania 211/212: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (2017), Pomoc unijna, Wdrażane programy i działania – Dane liczbowe, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013, Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (stan na dzień 28-02-2014 r.), http://www.arimr.gov.pl/fileadmin/_migrated/content_uploads/24032014_ONW_7-13.pdf (data dostępu 13.03.2017).
BORYS T. (2005), Wąskie i szerokie interpretacje zrównoważonego rozwoju oraz konsekwencje wyboru, [w:] Papuziński A. (red.), Zrównoważony rozwój. Od utopii do praw człowieka, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz, 64–75.
CZYŻEWSKI A., MATUSZCZAK A. (2011), Kwestia agrarna w panoramie dziejów, Zeszyty Naukowe SGGW – Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 90, 5–23.
CZYŻEWSKI A., STĘPIEŃ S. (2015), Finansowanie celów Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2014–2020 ze środków polityki spójności. Propozycje pod rozwagę, Biuro analiz i dokumentacji, Zespół analiz i opracowań tematycznych, Opinie i ekspertyzy, Kancelaria Senatu, kwiecień 2015.
FABER A. (2001), Bioróżnorodność w krajobrazie rolniczym Polski, Biuletyn Informacyjny IUNG, Puławy, 15, 4–9.
FIEDOR B., KOCISZEWSKI K. (2010), Ekonomia rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
HOWE K. S. (2005), Perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Europie: kwestia zrównoważenia, [w:] Zawalińska K. (red.), Rozwój obszarów wiejskich. Doświadczenia krajów europejskich, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 31–45.
KIEŁCZEWSKI D. (2009), Rozwój zrównoważony w skali regionalnej. Środowisko przyrodnicze – czynnik czy bariera rozwoju?, [w:] Skup M. (red.), Zrównoważony rozwój – aspekty rozwoju społeczności lokalnych, Fundacja Forum Inicjatyw Rozwojowych. Białystok.
Komisja Europejska, Polityka spójności 2007–2013 – komentarze i teksty oficjalne, Luksemburg: Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 2007.
KOWALEWSKI A. T. (2006), Społeczne, ekonomiczne i przestrzenne bariery rozwoju zrównoważonego, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
KRASOWICZ S. (2005), Cechy rolnictwa zrównoważonego, [w:] Zegar J. St. (red.), Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, Wyd. Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa.
MAJEWSKI E. (2007), Trwały rozwój i trwałe rolnictwo, Wyd. SGGW, Warszawa.
MATUSZCZAK A. (2013), Zróżnicowanie rozwoju rolnictwa w regionach Unii Europejskiej w aspekcie jego zrównoważenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (2017), Ewaluacja ex-post Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013. Część II (Zadanie II) – Ocena wpływu PROW 2007–2013 na środowisko i klimat. Raport końcowy. FundEko, http://www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa/Program-Rozwoju-Obszarow-Wiejskich-2007-2013/Dokumenty-analizy-raporty/Analizy-i-raporty (data dostępu 13.03.2017).
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (2017), Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013, Działania PROW 2007–2013, http://www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa/Program-Rozwoju-Obszarow-Wiejskich-2007-2013/Dzialania-PROW-2007-2013 (data dostępu 13.03.2017).
NIEWĘGŁOWSKA G., (red.) (2010), Analiza możliwości wykorzystania wskaźników powiązanych z produkcją zaproponowanych przez Komisję Europejską (KE) oraz zaproponowanie wskaźników specyficznych dla produkcji rolnej w Polsce w ramach delimitacji obszarów ONW w 2010 r., ekspertyza wykonana dla MRiRW, IERiGŻ – PIB, Warszawa.
PARZONKO A. (2013), Globalne i lokalne uwarunkowania rozwoju produkcji mleka, Wyd. SGGW, Warszawa.
PONDEL H. (2013), Środowisko przyrodnicze w procesie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie Wielkopolski, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
RAKOCZY B. (2009), Zasada zrównoważonego rozwoju w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Poskrobko B. (red.), Wpływ idei zrównoważonego rozwoju na politykę państwa i regionów. Tom I – Problemy ogólnopaństwowe i sektorowe, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok.
ROGALL H. (2010), Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
RUNOWSKI H. (2007), Poszukiwanie równowagi ekonomiczno-ekologicznej i etycznej w produkcji mleka, Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G – Ekonomika rolnictwa, t. 93, z. 2, 13–26.
Sprawozdanie końcowe z realizacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007–2013.
STANIAK M. (2009), Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich w aspekcie środowiskowym, Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, t. 9, z. 3 (27), 187–194.
STANNY M. (2013), Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
SADOWSKI A. (2012), Zrównoważony rozwój gospodarstw rolnych z uwzględnieniem wpływu wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej, Rozprawy Naukowe 447, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań.
SŁODOWA-HELPA M. (2013), Rozwój zintegrowany. Warunki, wymiary, wyzwania, Wyd. CeDeWu, Warszawa.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 26.10.2012.
WILKIN J. (2007), Uwarunkowania rozwoju polskiego rolnictwa w kontekście europejskim i globalnym. Implikacje teoretyczne i praktyczne, [w:] VIII Kongres Ekonomistów Polskich: „Polska w gospodarce światowej – szanse i zagrożenia rozwoju”, 29–30 listopada 2007 www.pte.pl/pliki/0/247/pte-kongreswilkin.doc (dostęp: 20.02.2017).
WOŚ A. (1998), Priorytety naczelne i branżowe w strategii rozwoju sektora rolno--spożywczego (raport końcowy). Sformułowanie strategii rozwoju, [w:] Identyfikacja priorytetów w modernizacji sektora rolno-spożywczego w Polsce. FAPA, Warszawa.
ZAWISZA S., KOSTRZAK D. (2008), Wpływ integracji z Unią Europejską na zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich społeczności lokalnych w opinii badanych rolników powiatu inowrocławskiego, [w:] Mickiewicz P., Gotkiewicz W. (red.) Zrównoważony rozwój lokalny. Unijne instrumenty wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich w latach 2007–2013, t. II, Szczecin, 167–174.
ZEGAR J. S. (2005), Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym,[w:] Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, nr 11, IERiGŻ, Warszawa.
ZEGAR J. S. (2009), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym. Raport końcowy. Synteza i rekomendacje, Raporty Programu Wieloletniego 2005–2009, 175, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
ZEGAR J. S. (2012), Współczesne wyzwania rolnictwa, Wyd. PWN, Warszawa.
Dane ARiMR dotyczące Działania 214: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (2017), Pomoc unijna, Wdrażane programy i działania – Dane liczbowe, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013, Program rolnośrodowiskowy (stan na dzień 31.12.2015r.), http://www.arimr.gov.pl/fileadmin/pliki/wdrazane_programy_sprawozdania/PROW_2007–2013/Rolnosrodowiskowe_/27012016_Rolnosrodowiskowe_7-13.pdf (data dostępu 13.03.2017).
Dane ARiMR dotyczące Działania 211/212: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (2017), Pomoc unijna, Wdrażane programy i działania – Dane liczbowe, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013, Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (stan na dzień 28-02-2014 r.), http://www.arimr.gov.pl/fileadmin/_migrated/content_uploads/24032014_ONW_7-13.pdf (data dostępu 13.03.2017).
BORYS T. (2005), Wąskie i szerokie interpretacje zrównoważonego rozwoju oraz konsekwencje wyboru, [w:] Papuziński A. (red.), Zrównoważony rozwój. Od utopii do praw człowieka, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz, 64–75.
CZYŻEWSKI A., MATUSZCZAK A. (2011), Kwestia agrarna w panoramie dziejów, Zeszyty Naukowe SGGW – Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 90, 5–23.
CZYŻEWSKI A., STĘPIEŃ S. (2015), Finansowanie celów Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2014–2020 ze środków polityki spójności. Propozycje pod rozwagę, Biuro analiz i dokumentacji, Zespół analiz i opracowań tematycznych, Opinie i ekspertyzy, Kancelaria Senatu, kwiecień 2015.
FABER A. (2001), Bioróżnorodność w krajobrazie rolniczym Polski, Biuletyn Informacyjny IUNG, Puławy, 15, 4–9.
FIEDOR B., KOCISZEWSKI K. (2010), Ekonomia rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
HOWE K. S. (2005), Perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Europie: kwestia zrównoważenia, [w:] Zawalińska K. (red.), Rozwój obszarów wiejskich. Doświadczenia krajów europejskich, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 31–45.
KIEŁCZEWSKI D. (2009), Rozwój zrównoważony w skali regionalnej. Środowisko przyrodnicze – czynnik czy bariera rozwoju?, [w:] Skup M. (red.), Zrównoważony rozwój – aspekty rozwoju społeczności lokalnych, Fundacja Forum Inicjatyw Rozwojowych. Białystok.
Komisja Europejska, Polityka spójności 2007–2013 – komentarze i teksty oficjalne, Luksemburg: Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 2007.
KOWALEWSKI A. T. (2006), Społeczne, ekonomiczne i przestrzenne bariery rozwoju zrównoważonego, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
KRASOWICZ S. (2005), Cechy rolnictwa zrównoważonego, [w:] Zegar J. St. (red.), Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, Wyd. Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa.
MAJEWSKI E. (2007), Trwały rozwój i trwałe rolnictwo, Wyd. SGGW, Warszawa.
MATUSZCZAK A. (2013), Zróżnicowanie rozwoju rolnictwa w regionach Unii Europejskiej w aspekcie jego zrównoważenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (2017), Ewaluacja ex-post Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013. Część II (Zadanie II) – Ocena wpływu PROW 2007–2013 na środowisko i klimat. Raport końcowy. FundEko, http://www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa/Program-Rozwoju-Obszarow-Wiejskich-2007-2013/Dokumenty-analizy-raporty/Analizy-i-raporty (data dostępu 13.03.2017).
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (2017), Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013, Działania PROW 2007–2013, http://www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa/Program-Rozwoju-Obszarow-Wiejskich-2007-2013/Dzialania-PROW-2007-2013 (data dostępu 13.03.2017).
NIEWĘGŁOWSKA G., (red.) (2010), Analiza możliwości wykorzystania wskaźników powiązanych z produkcją zaproponowanych przez Komisję Europejską (KE) oraz zaproponowanie wskaźników specyficznych dla produkcji rolnej w Polsce w ramach delimitacji obszarów ONW w 2010 r., ekspertyza wykonana dla MRiRW, IERiGŻ – PIB, Warszawa.
PARZONKO A. (2013), Globalne i lokalne uwarunkowania rozwoju produkcji mleka, Wyd. SGGW, Warszawa.
PONDEL H. (2013), Środowisko przyrodnicze w procesie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie Wielkopolski, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
RAKOCZY B. (2009), Zasada zrównoważonego rozwoju w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Poskrobko B. (red.), Wpływ idei zrównoważonego rozwoju na politykę państwa i regionów. Tom I – Problemy ogólnopaństwowe i sektorowe, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok.
ROGALL H. (2010), Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
RUNOWSKI H. (2007), Poszukiwanie równowagi ekonomiczno-ekologicznej i etycznej w produkcji mleka, Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G – Ekonomika rolnictwa, t. 93, z. 2, 13–26.
Sprawozdanie końcowe z realizacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007–2013.
STANIAK M. (2009), Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich w aspekcie środowiskowym, Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, t. 9, z. 3 (27), 187–194.
STANNY M. (2013), Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
SADOWSKI A. (2012), Zrównoważony rozwój gospodarstw rolnych z uwzględnieniem wpływu wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej, Rozprawy Naukowe 447, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań.
SŁODOWA-HELPA M. (2013), Rozwój zintegrowany. Warunki, wymiary, wyzwania, Wyd. CeDeWu, Warszawa.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 26.10.2012.
WILKIN J. (2007), Uwarunkowania rozwoju polskiego rolnictwa w kontekście europejskim i globalnym. Implikacje teoretyczne i praktyczne, [w:] VIII Kongres Ekonomistów Polskich: „Polska w gospodarce światowej – szanse i zagrożenia rozwoju”, 29–30 listopada 2007 www.pte.pl/pliki/0/247/pte-kongreswilkin.doc (dostęp: 20.02.2017).
WOŚ A. (1998), Priorytety naczelne i branżowe w strategii rozwoju sektora rolno--spożywczego (raport końcowy). Sformułowanie strategii rozwoju, [w:] Identyfikacja priorytetów w modernizacji sektora rolno-spożywczego w Polsce. FAPA, Warszawa.
ZAWISZA S., KOSTRZAK D. (2008), Wpływ integracji z Unią Europejską na zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich społeczności lokalnych w opinii badanych rolników powiatu inowrocławskiego, [w:] Mickiewicz P., Gotkiewicz W. (red.) Zrównoważony rozwój lokalny. Unijne instrumenty wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich w latach 2007–2013, t. II, Szczecin, 167–174.
ZEGAR J. S. (2005), Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym,[w:] Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, nr 11, IERiGŻ, Warszawa.
ZEGAR J. S. (2009), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym. Raport końcowy. Synteza i rekomendacje, Raporty Programu Wieloletniego 2005–2009, 175, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
ZEGAR J. S. (2012), Współczesne wyzwania rolnictwa, Wyd. PWN, Warszawa.
Opublikowane
2017-07-21
Jak cytować
GUTH, Marta; BORYCHOWSKI, Michał.
Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich w Polsce w polityce Unii Europejskiej w perspektywach finansowych na lata 2007–2013 i 2014–2020.
Progress in Economic Sciences, [S.l.], n. 4, lip. 2017.
ISSN 2391-5951.
Dostępny w: <http://pne.pwsz.pila.pl/index.php/PES/article/view/129>. Data dostępu: 26 kwi. 2024
doi: https://doi.org/10.14595/PES/04/027.
Dział
Artykuły
Artykuły w Progress in Economic Sciences w wersji drukowanej i internetowej publikowane są w oparciu o zasady Open Access na licencji CC - Creative Commons Uznanie autorstwa, autorzy mogą dowolnie dysponować tekstami w wersji opublikowanej w czasopiśmie.
